Japon Paraları / Japon Yeni (1)

Japon para birimi Yen’dir. Bir Yen 100 sen’den oluşur. Sen’in de bir alt birimi rin’miş. Ben ne Sen ne de Rin gördüm Sen de Rin de günümüzde kullanılmamaktadır. Yen ismi Çin para birimi Yuan’dan geliyormuş. Japonlar y harfini ilk half olduğunda okumadıklarından kendi para birimlerine ‘en’ derler. Kelime anlamı da dairesel demektir. Çünkü eskiden Çin’de paralar madeni ve dairesel biçimde olduğundan öyle söylemektedir.  Bazı Japon madeni paralarının ortası delik olduğundan çok tatlı kolye oluyorlar. Eşe dosta güzel hediyelik olur diye düşünüyorum. Yen’in Avrupa tarzı para sistemi haline gelmesi 1800’lü yılların sonuna elbette Edo dönemine denk geliyormuş, Yen’in kodu JPY’dir ve ￥ ile sembolize edilir. 22 Mart 2016 tarihinde 40 JPY yaklaşık olarak 1 YTL’ye tekabül ediyor. Japon paralarını detaylı olarak incelersek 6 madeni, 4 de banknot olduğunu söyleyelim. Amerikan Doları, Euro’dan sonra tüm dünyada en çok işlem gören 3. para birimidir aynı zamanda.

Madeni Paralar

1
5
10
50
100
500

Bonknotlar
1000
2000
5000
10000

10.000 Yen

2004 yılından beri kullanılan 10.000 Yen’in ön yüzeyinde modern Japonya’nın kurucularından kabul edilen Fukuzawa Yukichi (福澤諭吉) isimli aktivist, yazar, öğretmen bulunmaktadır. Fukuzawa, Keiko Üniversitesini, Jiji Shinpo Gazetesini ve Enfeksiyon Hastalıkları Araştırma Enstitüsünün de kurucularındandır. İngilizce Japonca sözlük dahil olmak üzere farklı alanlarda yazılmış 60’a yakın eseri bulunmaktadır. Hatta bu sözlük özellikle yabancı kökenli kelimelerin yazılmasına büyük katkılar sağlamıştır. 

10.000 Yen’in arka yüzeyinde ise Kyoto Bölgesi’nde bulunan ve BM Dünya Kültür Mirası Kabul Edilen Byodo-In tapınağında bulunan bir Hoo kuşu bulunmaktadır. Bu Hoo Kuşu fazilet ve erdemi temsil eden mitolojik bir kuştur.

5000 Yen

Üzerinde kadın resmi olan tek Japon parası 5000 Yen’dir. Ancak tarihi seyirde bakarsak Yazar İchiyou Higuchi, İmparatoriçe Consort Jingu ve Romancı Şair Murasaki Şikibu’den sonra /Japon paralarında yer alan 3. kadındır. Higuchi, 1872 ile 1896 yılları arasında yaşamış ve 24 yaşında vefat etmiştir. Özellikle kadınlar hakkındaki yazılarının yaklaşım tarzı ve batı tarzı hikayeleri ile Japon edebiyat dünyasına yenilikçilik kazandırmış. Merak edenler için Tiberkülozdan dolayı bukadar erken kaybetmişiz.  Bizim 50 TL’lerin üzerinde de bir kadın yazar olduğunu hatırlatmak isterim: Fatma Aliye Topuz.

Arka Yüzeyinde ise Zambak Çiçeği bulunmaktadır. Beyaz zambak bir çok kültürde olduğu gibi Japon kültüründe de önemlidir.

2000 Yen

Öncelikle hemen söyleyim ben bu parayı hiç görmedim. Japonya’da 2000 yılında yapılan G8 zirvesi anısına çıkarılmış özel bir koleksiyon parasıdır. Ön yüzeyinde 16. yüzyıldan kalma Shuri Kalesi kapısı  bulunmaktadır. Aynı zamanda ön yüzeyi Kiraz çiçeği ve kasımpatı ile motiflendirilmiştir.

Paranın arka bölümünde de klasik edebiyat çalışmaları ile ünlü Murasaki Shikibu’nun tasviri bulunmaktadır. Daha önce de söylediğim gibi Murasaki Japon parasında yer alan 2. kadındır.  5000 yen için tek kadın demiştim. Çünkü 2000 yen pek kullanılan bir para değil. Elbette tedavülde ama genelde koleksiyoncular tarafından tedavüle inmiyor bile. Tam olarak kim olduğu bilinmese de Heian döneminde imparatorluk sarayı nedimelerinden olduğu sanılır. Yazarın en önemli eseri olan Genji’nin Hikayesi otoritelerce dünyanın ilk romanı kabul edilir. Murasaki Shikubu’nun günlüğü İş Bankası Yayınları tarafından Türkçe’ye de çevrilmişti.

1000 Yen

Japonya’da en sık kullanılan para 1000 yendir. En küçük kağıt paradır aynı zamanda. Ön yüzeyinde mikrobiyoloji uzmanı / doktor Hideyou Noguchi bulunmaktadır. Özellikle Afrika’ya gidenlerin çok iyi bildiği Sarı Humma aşısını açısından önemli bulgular elde etmiştir.

1984 yılına ait 1000 Yen’de yazar Natsume Soseki bulunmaktaymış. 2004 yılında paralar yenilenmiş. Birkaç yıl sonra da Natsume Soseki’nin bulunduğu banknot tedavülden kaldırılmış.

Arka yüzeyinde ise Japonlar için özel bir yeri olan Fuji dağı yer almaktadır. Fiji dağı Japonya’nın en yüzsek dağı. Halen etkin bir volkanik dağ imiş. Ama 1700’lü yıllardan beri hiçbir faaliyette bulunmamış. Biz buralardayken de bulunmaz inşallah

Metal paralar ile ilgili Detaylar Burada